Harmonijne współdziałanie między użytkownikiem a wyszukiwarką jest aktualnie kluczowym elementem sukcesu projektowania stron internetowych. Metodyka UCD (User Centered Design), łącząc się z SEO (Search Engine Optimization), skupia się na potrzebach i zachowaniach użytkowników dążąc do stworzenia stron, które nie tylko mają za zadanie doskonale odpowiadać na oczekiwania odbiorców, ale również zdobywać wysoką pozycję w wynikach wyszukiwania. Jednak jak łączyć ze sobą te dwa światy? Jak wiele wspólnego ma SEO z UCD? Sprawdź możliwości optymalnego wykorzystania tych dwóch metod do osiągnięcia celów biznesowych poprzez w pełni funkcjonalne, użyteczne (UX) i dobrze pozycjonowane strony internetowe.
Co to jest UCD (User Centered Design)?
UCD jest nazywane projektowaniem zorientowanym na użytkownika. Metodyka UCD (User Centered Design) stanowi ogólne podejście projektowe, które kładzie główny nacisk na potrzeby, oczekiwania oraz zachowania użytkowników podczas procesu zakupu produktów lub usług.
Centralnym punktem tej metodyki jest głębokie zrozumienie i uwzględnienie perspektywy użytkownika na każdym etapie projektowania (np. szablonu strony internetowej). To nie tylko zestaw narzędzi czy proces, lecz filozofia, która podkreśla aktywne zaangażowanie potencjalnych klientów w proces kształtowania końcowego produktu. UCD skupia się na zapewnieniu użyteczności i satysfakcji użytkownika poprzez ciągłe testowanie, analizę i dostosowywanie projektów w oparciu o realne potrzeby i oczekiwania osób, dla których te produkty są przeznaczone. Ostatecznym celem jest stworzenie rozwiązań, które nie tylko są atrakcyjne wizualnie, ale przede wszystkim spełniają rzeczywiste potrzeby użytkowników, zapewniając im pozytywne doświadczenia i łatwość w korzystaniu z danego produktu czy usługi.
UCD polega często na wręcz bezpośredniej rozmowie z użytkownikiem w kluczowych momentach projektu, aby upewnić się, że spełnia on jego potrzeby i wymagania. Etapy te realizowane są w sposób iteracyjny, co oznacza, że cykl testowania jest powtarzany aż do osiągnięcia celów użyteczności projektu. Stąd istotne jest, aby uczestnicy, którzy biorą udział w testowaniu dokładnie odzwierciedlali profil rzeczywistych użytkowników (czyli byli grupą docelową), aby zidentyfikować potencjalne problemy.
UCD oznacza domenę dla wszystkich
Metodyka UCD kładzie duży nacisk na dostępność projektu. Oznacza to np. projektowanie stron internetowych, z których mogą korzystać osoby niepełnosprawne: niedowidzące lub mające problemy z poruszaniem rękami. Optymalizacja UCD polega w takiej sytuacji na opisywaniu znaczników ALT do obrazów, tworzeniu przejrzystej nawigacji oraz odpowiednio skontrastowanej kolorystyce szablonu z dobrze widoczną treścią. Chodzi więc o stworzenie spójnego i intuicyjnego interfejsu: menu, dopasowaniu typografii, kontrastu treści, rozmieszczenia obrazów, itd. Taki spójny interfejs pomaga użytkownikom zrozumieć, gdzie w danej chwili znajdują się na stronie i jak mają znaleźć to, czego szukają. Intuicyjna konstrukcja sprawi, że z łatwością zrozumieją oni sposób korzystania z serwisu, nawet jeśli nigdy wcześniej na nim nie byli.
User Centered Design w projektowaniu stron internetowych
W jaki sposób można projektować strony dzięki metodyce UCD? Przede wszystkim: korzystać z danych, które już posiadamy i zebraliśmy np. w Google Analytics 4. To cenne źródło wiedzy pozwalające określić, jak poruszają się po domenie użytkownicy. Ostatecznie aby skutecznie projektować strony internetowe zgodnie z zasadami User Centered Design (UCD), kluczowe jest zdobycie wiedzy na temat odbiorców, ich potrzeb oraz zachowań.
Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie wszechstronnych badań użytkowników, takich jak analiza demograficzna, czy badania behawioralne, aby lepiej zrozumieć, jakie są ich cele, preferencje i nawyki korzystania z witryny. W tym celu można wykorzystać również media społecznościowe. Grupy docelowe (czyli Twoi klienci) zwykle generują dane niestatystyczne i są dobrym sposobem na uzyskanie informacji o domenie (np. o tym, jakie się po niej poruszać w sposób użyteczny). Z racji tego, że nie jesteśmy w stanie porozmawiać ze wszystkimi swoimi użytkownikami twarzą w twarz i poprosić o pomoc w określeniu plusów i minusów użyteczności strony, to zostaje Ci przeprowadzenie ankiety otwartej bezpośrednio na domenie, albo zapytania ich w social mediach, w poście, co im najbardziej przeszkadza. Aby uzyskać wartościowe odpowiedzi potrzebujemy jednak bardzo zgranej społeczności, która silnie związana jest z Twoją marką.
Kolejnym etapem jest test użyteczności domeny. W tym celu można wykonać audyt UX, którego częścią będzie wspomniana użyteczność. Tutaj również chodzi o zbieranie danych od osób, które korzystają z domeny. Sam audyt UX, oprócz tego, zawiera zazwyczaj bardzo dużo przydatnych danych, takich jak wynik User Testing, mapy ciepła (Heatmaps), ścieżki użytkowników (Customer Journey, User Journey), test A/B, funkcjonalność i inne metryki analityczne. Ich analiza pozwoli na zidentyfikowanie obszarów wymagających poprawy oraz „sukcesów” w interakcji użytkowników ze stroną. Dzięki holistycznemu podejściu, projektanci stron mogą dostosować szablony do realnych potrzeb potencjalnych klientów, tworząc w ten sposób interfejsy bardziej użyteczne, atrakcyjne i zgodne z oczekiwaniami swoich odbiorców. Najważniejsze w tym wszystkim, to odpowiedzieć sobie na pytania:
- Kim jest mój potencjalny klient?
- Dlaczego odwiedził moją stronę?
- Co go ogranicza na domenie?
- Jakie ma problemy (czy czegoś nie może zrealizować)?
Pamiętaj również o tym, że klienci powinni mieć łatwy dostęp do różnych sekcji Twojej strony – bez rażących błędów w postaci stron z błędem 404, czy z błędami serwera 500. Udostępnij im formularz kontaktowy z Biurem Obsługi Klienta oraz np. czat na żywo, gdzie na bieżąco będą mogli wyjaśniać swoje wątpliwości i zgłaszać ewentualne błędy.
Empatia i prostota w projektowaniu stron z użyciem UCD
Może się to wydawać absurdalne, ale włączenie empatii do procesu projektowania strony internetowej może pomóc w identyfikacji emocji i doświadczeń związanymi z Twoimi produktami lub usługami. Zastanów się na przykład, czy zbyt wiele opcji na stronie internetowej nie powoduje dezorientacji wśród odbiorców, a tym samym może prowadzić do gniewu i rozproszenia. Czy może proces zakupu jest klarowny i zrozumiały? Czy wszystkie opcje płatności za produkty (w przypadku sklepu) działają poprawnie? Nie chcesz przecież wzbudzać w klientach tego typu negatywnych emocji, ponieważ mogą zdecydować, aby udać się do konkurencji i tam dokonać zakupu. Ale wiesz już doskonale, że projektowanie skoncentrowane na użytkowniku polega na postawieniu się w sytuacji swoich klientów. Ważne jest, aby spróbować zrozumieć ich motywacje i problemy.
Dodatkowo, aby pomóc odbiorcom w zakupie produktu, używaj języka i terminów, których używają na co dzień. W tym celu najlepiej wykonać analizę fraz kluczowych. Używanie terminów, które mogą być mylące, np. języka technicznego, może utrudnić klientowi rozpoczęcie procesu zakupowego. Uprość język przy zachowaniu profesjonalizmu, umieszczaj informacje tylko istotne dla użytkownika. Dodanie dodatkowych informacji lub opcji, z których klienci nie korzystają lub których nie rozumieją, może sprawić, że strona internetowa będzie dla nich skomplikowana w użytkowaniu.
UCD i SEO – jak to połączyć?
Wszystkie działania, jakie podejmiesz w ramach UCD, będą mieć również swoje odzwierciedlenie w SEO. Projektowanie stron internetowych zgodnie z UCD pozwala tworzyć domeny często bardzo dobrze przygotowane do optymalizacji pod pozycjonowanie. Miejsce na unikalną i wartościową treść, intuicyjna nawigacja, oznaczone nagłówki H1, H2, responsywność strony i inne – łącząc UCD z SEO, projektanci mogą wypracować wstępną strategię, która nie tylko przyciąga ruch organiczny poprzez wyszukiwarki, ale także zapewni atrakcyjne i użyteczne doświadczenia dla użytkowników, co w rezultacie prowadzi do zwiększenia konwersji i zaangażowania na stronie (oraz zwiększenia wskaźnika CTR). W ten sposób, połączenie User Centered Design z zasadami SEO staje się kluczowym narzędziem dla tworzenia witryn, które nie tylko spełniają oczekiwania użytkowników, ale również osiągają wysoką widoczność w wyszukiwarce.
User Centered Design pomoże rozwinąć każdy biznes online
Ważnym elementem projektowania stron internetowych z perspektywy zarówno UCD (User Centered Design), jak i SEO, jest ciągłe dążenie do doskonalenia doświadczeń użytkowników. Istotne jest nie tylko zrozumienie obecnych potrzeb odbiorców, ale również śledzenie zmian w ich zachowaniach i oczekiwaniach zmieniających się w czasie. Tak samo jak UCD, również SEO to procesy, które nie kończą się po uruchomieniu strony, lecz obejmują ciągłe zbieranie danych, analizę feedbacku użytkowników oraz adaptację i optymalizację (w przypadku pozycjonowania) witryny do ewoluujących potrzeb. Monitoring analityczny, badania użytkowników, analiza konwersji czy regularne testowanie interfejsu to elementy, które umożliwiają utrzymanie Twojego biznesu online na wysokim poziomie użyteczności.
Kasia Cieślik
Specjalistka ds. SEO