Paginacja stron to technika często stosowana na dużych witrynach internetowych, takich jak sklepy e-commerce, blogi czy fora dyskusyjne, gdzie treści lub produkty są rozdzielane na kilka stron. Pewnie często nawet nie zwróciłeś na nią uwagi, bo pomimo swojej użyteczności, pozostaje zazwyczaj niezauważona. Paginacja natomiast ułatwia nawigację użytkownikom, pozwalając im przeglądać zasoby stopniowo, zamiast przewijać długie listy. Jednak z perspektywy pozycjonowania, paginacja stawia pewne wyzwania – niewłaściwie wdrożona może prowadzić do problemów z indeksowaniem, duplikacją treści czy utratą wartości linków wewnętrznych. Dowiedz się, czym dokładnie jest paginacja, jakie ma znaczenie dla SEO oraz jak wdrożyć ją poprawnie, aby strona internetowa była poprawnie zoptymalizowana pod kątem wyszukiwarek i jednocześnie zapewniała użytkownikom wygodne z niej korzystanie.
Co to jest paginacja i do czego się przydaje?
W zasadzie pokrótce to, czym jest paginacja zostało wyjaśnione we wstępie. Tutaj rozszerzymy nieco to pojęcie zwracając uwagę na jej użyteczność. Paginacja to sposób organizacji zawartości strony internetowej, który pozwala rozdzielić duże ilości treści na mniejsze, łatwiejsze do przeglądania segmenty, najczęściej numerowane jako „strona 1”, „strona 2” itd. W kontekście technicznym oznacza to, że każda strona z listą produktów, artykułów, czy postów (na forach) posiada swój własny URL, co umożliwia płynne poruszanie się po zasobach witryny.
Poprawne wdrożenie paginacji ma istotne znaczenie dla SEO, ponieważ wpływa na sposób, w jaki wyszukiwarki przeszukują i indeksują treści znajdujące się poza pierwszą stroną danej sekwencji.
Paginacja a pozycjonowanie
Z perspektywy pozycjonowania paginacja ma o tyle znaczenie, że generuje wiele stron z podobną treścią, co w niektórych przypadkach może powodować trudności z ich pełnym zaindeksowaniem przez roboty wyszukiwarek. Dodatkowo, zastosowanie paginacji może wpłynąć na przepływ wartości linków (tzw. link juice lub link equity) w obrębie witryny, co z kolei oddziałuje na widoczność poszczególnych podstron w wynikach wyszukiwania.
Biorąc to wszystko pod uwagę, musimy wiedzieć, że paginacja, tak jak niemal każdy techniczny element strony, podlega optymalizacji pod SEO, jednak nie jest to zawsze łatwe i oczywiste.
Nieprawidłowa implementacja paginacji może powodować różne problemy, a nawet negatywnie wpływać na SEO. Dlatego tak ważne jest zrozumienie ryzyka związanego z wdrożeniem paginacji przed wykonaniem tego zadania, ale też zwrócenie uwagi na pewne aspekty, aby móc zrobić to poprawnie. Zaprojektowanie przyjaznego dla użytkownika układu witryny (a w przypadku paginacji pogodzenie racji UX i SEO może być nie lada wyzwaniem!) pomoże w lepszej ocenie witryny przez użytkowników i roboty wyszukiwarki.
Błędy w paginacji mające wpływ na SEO
Choć paginacja wydaje się prostym elementem strony, jej poprawne wdrożenie bywa wyzwaniem. Często podczas audytów SEO odkrywamy problemy związane z implementacją paginacji, które mogą znacząco wpływać nie tylko na wydajność stron, ale także na funkcjonowanie całej witryny oraz tego, jak jest ona odbierana w indeksie wyszukiwarki. Co więcej, często możemy nie zdawać sobie sprawy z tego, że te błędy posiadamy na stronie, ponieważ zostają one automatycznie wdrożone np. podczas tworzenia nowego szablonu.
1. Źle umieszczone linki kanoniczne
To jeden z najczęściej spotykanych błędów podczas wdrażania paginacji, szczególnie na blogach i stronach kategorii w sklepach internetowych.
Błąd ten wynika z błędnego przekonania, że ustawienie kanonicznego adresu URL dla wszystkich kolejnych stron (strona 2 i dalej) na stronę 1 poprawi pozycję pierwotnej strony w wynikach wyszukiwania. W rzeczywistości, jeśli wyszukiwarki „zaakceptują” te linki kanoniczne, to wszystkie linki wewnętrzne umieszczone na podstronach 2, 3, 4… mogą zostać uznane jako nieistniejące.
Linki kanoniczne służą głównie do wskazania, która wersja strony jest „główną”, gdy istnieje zduplikowana treść, jak w przypadku stron produktów w różnych wersjach (np. kolorystycznych lub o różnych parametrach). Ponieważ jednak produkty (lub artykuły na podstronach bloga) na stronie 2 różnią się od tych na stronie 1, nie jest to treść zduplikowana i powinno się użyć wyłącznie samo odwołującego się linki kanonicznego – czyli podstrona kieruje do samej siebie.
Warto też pamiętać, że jak wspomniałam wyżej – niektóre oprogramowania CMS domyślnie ustawiają linki kanoniczne w ten sposób, dlatego ważne jest, aby zwrócić na to uwagę podczas migracji witryny.
2. Przyciski „załaduj więcej produktów” lub „zobacz więcej” bez widocznej paginacji
Przyciski „załaduj więcej” i „zobacz więcej” mogą uporządkować wygląd podstrony lub grup tematycznych i zazwyczaj powodują, że strona wydaje się bardziej czytelna i nowoczesna. Choć takie rozwiązanie jest korzystne dla użytkowników względem UX, może jednak stwarzać problemy dla robotów wyszukiwarek, przypadkowo blokując dostęp do produktów znajdujących się poza pierwszą stroną.
Problem polega na tym, że te przyciski zazwyczaj powodują ładowanie się produktów lub artykułów w sposób dynamiczny – sam system jest zbudowany na JavaScripcie, który zazwyczaj nie jest dostępny dla robotów wyszukiwarek. Czyli jeśli przycisk nie posiada atrybutu A HREF prowadzącego do kolejnej podstrony (2, 3, itd.), robot Google może nie odczytać wszystkich produktów, bo realnie ich „nie widzi”.
Jeżeli artykuły są dostępne wyłącznie na kolejnych stronach tej sekwencji zbudowanej na JavaScript, stają się tzw. „osieroconymi stronami” (Orphan Pages), co oznacza, że nie są regularnie lub w ogóle indeksowane, a ich treść i linki nie wzmacniają całej witryny.
Generalnie tradycyjna paginacja i nieskończone scrollowanie mogą być równie korzystne dla SEO, pod warunkiem, że oba rozwiązania są wdrażane zgodnie z wytycznymi SEO, a wszystkie podstrony, produkty, linki i inne są dostępne dla robota wyszukiwarki.
Google już w 2014 roku przedstawiło najlepsze praktyki, jak uczynić sposób na „nieskończone przewijanie” przyjaznym dla SEO. Sprawdź: Infinite scroll search-friendly recommendations. Kluczowym wymogiem jest, aby system zarządzania treścią generował sekwencję stron z unikalnymi adresami URL, które aktywują się, gdy użytkownik (lub robot wyszukiwarki) przegląda kolejne produkty lub artykuły, przewijając stronę.
Decyzja o wyborze „załaduj więcej produktów” zamiast tradycyjnej paginacji powinna zatem przemyślana. Czy wybierzesz implementację zgodną z myślą i doświadczeniem użytkownika, czy robota Google?
3. Noindex dla podstron paginacji
Stosowanie reguł „noindex, follow” dla podstron paginacji przez niektórych jest uważany za duży błąd, dla innych to dość dobre rozwiązanie na poradzenie sobie z tym tematem.
Reguły „noindex, follow” (noindex jest to informacja dla robota wyszukiwarki, aby nie indeksował podstrony paginacji, z kolei follow oznacza, że pomimo braku indeksacji, nadal ma tę podstronę śledzić) umieszczana na 2, 3 i kolejnych podstronach często pojawia się na większych witrynach, np. e-commerce, gdzie mamy do czynienia z bardzo dużą liczbą produktów, a co za tym idzie, wieloma podstronami paginacji „zaśmiecającymi” indeks Google.
Powyższa metoda polega na ograniczeniu liczby stron wyświetlanych w wynikach organicznych (mogących zostać uznanymi za spamowe) przy jednoczesnym zachowaniu przepływu mocy SEO dzięki regule „follow”.
W praktyce jednak, choć reguły „noindex, follow” wykluczają konkretne podstrony z wyników wyszukiwania, pozostawiając linki do śledzenia, to jeśli obowiązują one przez dłuższy czas, Google może ostatecznie całkowicie je wyindeksować (podstrony), przestając tym samym śledzić zawarte na nich linki wewnętrzne (czyli najczęściej produkty). To znacznie pogarsza jakość treści SEO umieszczonych poza pierwszą stroną paginacji.
Zwolennicy tej metody twierdzą jednak, że przy zachowaniu wielu ścieżek dotarcia do kolejnych podstron paginacji – czyli umieszczeniu ich chociażby w pliku sitemap.xml, tagach, produktach polecanych lub podobnych – zastosowanie tych reguł nie powinno stwarzać problemów. Dlatego istotne jest, aby zbadać problem na własnej domenie i później śledzić efekty tych działań, aby mieć pewność, że ta metoda jest odpowiednią.
Jeśli nie wiesz, jak poprawnie zoptymalizować mapę strony (plik sitemap.xml), przeczytaj: Jak zoptymalizować mapę strony – sitemap xml?
Korzyści z wdrożenia paginacji
Wdrożenie paginacji ma kilka zalet. Jednak to, w jaki sposób tego dokonasz i jakimi metodami – zależy od Ciebie. Czasem decyzja może opierać się na rozważeniu „za i przeciw”, bo każda z powyższych metod w różnych sytuacjach, pomimo negatywnych opinii, może się sprawdzić.
- Paginacja ułatwia indeksowanie się podstron i poprawia crawl budget – roboty wyszukiwarek dzięki temu lepiej odnajdują się na stronie.
- Poprawia strukturę linków wewnętrznych – poprawnie wdrożona paginacja umożliwia naturalne przepływanie „mocy pozycjonowania” między stronami, czyli poprawia wspomniany już tutaj link juice w kontekście linków wewnętrznych.
- Polepsza nawigację i UX – dzieląc treści na mniejsze segmenty, paginacja poprawia doświadczenie użytkownika, co może wpływać na SEO, ponieważ Google faworyzuje strony z dobrą nawigacją i wysokim wskaźnikiem zaangażowania.
- Redukuje duplikację treści – paginacja pomaga uniknąć duplikowania zawartości na stronach z dużą liczbą podobnych elementów (np. produkty o podobnych parametrach, czy w różnych wersjach kolorystycznych), co zmniejsza ryzyko kanibalizacji słów kluczowych.
- Zapobiega wolnemu ładowaniu się stron – w przypadku dużych stron z ogromną ilością treści, takich jak e-commerce, paginacja ogranicza liczbę wyświetlanych elementów naraz na jednej podstronie, co poprawia szybkość jej ładowania się i responsywność – kluczowy wskaźnik dla urządzeń mobilnych.
- Zwiększenie trafności stron względem słów kluczowych – paginacja pozwala na optymalizację treści pod kątem słów kluczowych na różnych podstronach, zwiększając trafność wyników dla konkretnych zapytań użytkowników.
Znaczniki rel=”next” i rel=”prev”
Osobną kwestią do poruszenia w temacie paginacji są znaczniki rel=”next” i rel=”prev”, które przez wiele lat były jednym (i może jedynym) słusznym i wspieranym przez samo Google sposobem na poradzenie sobie z oznaczeniem paginacji na stronie. Do czasu.
Atrybuty rel=”next” i rel=”prev” są znacznikami HTML używanymi w paginacji, które pomagają wyszukiwarkom zrozumieć kolejność stron w serii. Na przykład, jeśli strona 1 ma atrybut rel=”next” prowadzący do strony 2, a strona 2 ma rel=”prev” prowadzący do strony 1, wyszukiwarka rozpoznaje, że są one częścią tej samej serii. Bez tych atrybutów wyszukiwarki mogą uznać kolejne strony paginacji za duplikaty, zwłaszcza gdy ich nagłówki i struktura są podobne. Atrybuty te pomagają zidentyfikować je jako uzupełniające się części większej całości, a nie jako powielone treści.
Ale… podczas aktualizacji algorytmu, w 2019 roku (Core Update), Google ogłosiło, że dodawanie znaczników rel=”next” i rel=”prev” do paginacji nie jest już przez nich polecane i w ogóle brane pod uwagę (https://x.com/googlesearchc/status/1108726443251519489?ref_src=twsrc%5Etfw).
Co w tej sytuacji? Wywołało to falę oburzenia u specjalistów od pozycjonowania, ale pomijając już wszystkie te głosy na temat, Ilya Grigorik – Web Performance Engineer w Google poinformował nas, że wyszukiwarka (a konkretnie jej robot) jest na tyle precyzyjna i zaawansowana w swoich crawlach, że rozróżnia, które podstrony są paginacją i przynależą do całości. Dzieje się tak głównie poprzez mechanizm precyzyjnego i inteligentnego rozpoznawania adresów URL (https://x.com/igrigorik/status/1108881728653967365?ref_src=twsrc%5Etfw). Co więcej, Google radzi wręcz, że pomimo ignorowania w pewnym sensie znaczników rel=next/prev, nadal nie poleca pozbywania się ich ze stron i wręcz zachęca do kontynuowania swoich praktyk, co ma tylko pomóc w indeksowaniu paginacji przez robota Google.
Biorąc pod uwagę powyższe, znaczniki rel=next/prev nadal pozostają jedyną poprawną metodą oznaczania paginacji, zarówno wspieraną jak i nie wspieraną przez Google, stając się tym samym Znacznikami Schrödingera.
Optymalizacja paginacji
Paginacja to bardzo przydatne narzędzie, które, gdy jest odpowiednio wdrożone, może zwiększyć widoczność swojej witryny i poprawić doświadczenia użytkowników np. ze scrollowania kategorii w sklepie internetowym. Jednak z uwagi na ryzyko związane z niewłaściwą implementacją oraz z problemem z doborem odpowiedniego rozwiązania dedykowanego Twojej witrynie, zawsze warto przeprowadzić dokładną analizę, aby zidentyfikować potencjalne korzyści oraz zagrożenia.
Jeśli potrzebujesz pomocy w tworzeniu stron lub optymalizacji adresów URL z paginacją, skontaktuj się z nami! Nasi eksperci chętnie Ci pomogą.
Pamiętaj, że paginacja to tylko jedna z wielu technik, które możesz wykorzystać w swojej strategii pozycjonowania. Powinna być wspierana przez inne działania optymalizacyjne, z których jednym z najważniejszych jest dostarczanie wartościowej treści oraz budowanie wysokiej jakości zaplecza linkowego (link building).
Kasia Cieślik
Specjalistka ds. pozycjonowania