W poprzednim wpisie poruszyliśmy temat etykiet, ikonografii i wyszukiwarek funkcjonujących w serwisie. Elementy, choć niezwykle istotne, nie są jedynymi składowymi architektury informacji strony internetowej. W poniższym tekście, który stanowi drugą część mini cyklu znajdziesz informacje o dwóch pozostałych zagadnieniach: modelach nawigacji oraz organizacji treści na Twojej domenie.
Modele nawigacji
Budowanie architektury informacji na stronie internetowej dotyczy najczęściej kilku obszarów: menu, kategoryzacji produktów (jeśli mówimy o sklepie internetowym), składania zamówień oraz samej karty towaru lub usługi. W zależności od zbudowania kategoryzacji wyróżniamy kilka odmiennych sposobów ich prezentowania.
I. Model hierarchiczny
Najczęściej spotykany model nawigacyjny na stronach WWW, polega na wskazaniu ,,wyższej” i ,,niższej” kategorii. Przykładem mogą być choćby strony i ich podstrony, na które użytkownik trafia poprzez nadrzędną z nich.
Taki układ spotykamy także w menu wielu stron:
Świeże produkty → Warzywa → Marchewki
W opisywanym modelu najważniejsze okazuje się zachowanie odpowiedniej hierarchii oraz logiczny podział kategorii niższych rzędów.
Układ hierarchiczny dzieli się na dwa typy:
a) głęboki – gdy kategorii niższego rzędu jest znacznie więcej niż kategorii wyższego rzędu:
Warzywa: liściaste, korzeniowe, dyniowate
Korzeniowe: marchew, buraki, cebula
b) szeroki – gdy kategorii liczba kategorii wyższego rzędu odpowiada liczbie kategorii niższego rzędu:
Świeże produkty: Warzywa, Owoce
Produkty sypkie: Makarony , Kasze
II. Model płaski
Zwykle spotykany w niewielkich serwisach typu one-page, polega na wyróżnieniu 2-3 kategorii, których zawartość ładowana jest dynamicznie. Warto zaznaczyć, iż model płaski zyskuje popularność głównie za sprawą kreowania układu informacji przez social media, gdzie klikanie zostaje wypierane przez scrollowanie.
III. Model sekwencyjny
Polega na ,,przechodzeniu dalej” po wykonaniu konkretnej czynności lub określeniu konkretnych potrzeb.
Aplikacja w Twoim banku:
,,Co chcesz zrobić?”: Otwórz nowe konto , Zamknij konto, Złóż wniosek
IV. Model bazodanowy
Układ informacji działający na zasadzie kreowania podobieństw lub połączeń między kategoriami.
Strona główna → Pralki → Pralka X → Suszarki i pralko suszarki → Suszarki do ubrań
Taki model pozwala ,,sugerować” użytkownikowi odkrywanie kolejnych kategorii i produktów, powiązanych z interesującym obszarem.
V. Model hipertekstowy
Omawiany model architektury informacji, którym posługuje się największa internetowa skarbnica wiedzy – Wikipedia. Polega na umieszczaniu w tekście odpowiednich linków, które prowadzą użytkownika bezpośrednio do następnego zagadnienia. Układ doskonale sprawdza się w serwisach o szerokim i zróżnicowanym zakresie tematycznym.
VI. Model Single Page
Specyficzny przypadek, gdy przekazywane informacje muszą znaleźć się na pojedynczej stronie głównej i nie mogą prowadzić do innych podstron. Kreując taki przekaz, pamiętaj aby jego treść była prosta, przejrzysta i nie pozostawiła użytkownikowi żadnych wątpliwości.
VII. Model mieszany
W dużych serwisach warto zdecydować się na dwutorowe kategoryzowanie informacji, należy jednak zachować umiar, aby nie wprowadzać użytkownika w zagubienie. Dobrym połączeniem będzie model hierarchiczny z modelem bazodanowym pod warunkiem, że główna kategoryzacja nie ulegnie w menu górnym znacznemu rozbudowaniu.
Organizacja informacji
Gdy już zdecydujesz się na sposób prezentowania stworzonej architektury informacji, powinieneś podjąć decyzję o kluczu, wedle którego zostanie przedstawiona. Uporządkowanie kategorii bywa niekiedy ważniejsze od samego podziału. Odpowiednia metodologia pozwala użytkownikowi odnaleźć się w serwisie i nie stracić orientacji podczas jego zgłębiania.
Wspomniany porządek może zostać oparty na kilku sposobach:
- Chronologicznym – opartym na dacie utworzenia treści, spotykany najczęściej w przypadku blogów lub stron informacyjnych, w których decyduje data publikacji artykułu.
- Alfabetycznym – powszechnie znany i używany od stuleci. Wybierając go pamiętaj aby kierować się w każdym przypadku taką samą zmienną – np. pierwszą literą nagłówka. Dla użytkownika nie ma nic gorszego niż złamanie podstawowej zasady nawigacyjnej.
- Geograficznym – najczęściej spotykany w przypadku serwisów – pośredników do rezerwacji noclegów. Porządkowanie dostępnych obiektów odbywa się na nich za pomocą umieszczania elementów graficznych (pinezek lub chorągiewek) na mapie miasta. Zwróć uwagę na takie rozwiązanie podczas poszukiwań hotelu na kolejne wakacje w popularnym Mielnie.
- Tematycznym – takie porządkowanie informacji sprawdza się w dużych serwisach informacyjnych. Obecnie użytkownik jest zarzucany wiadomościami z wielu zróżnicowanych dziedzin, dlatego podział na konkretne dziedziny pozwala mu nie zgubić się w gąszczu newsów. Zazwyczaj taki podział prezentuje się następująco: ŚWIAT – POLSKA – SPORT – KULTURA
- Hierarchicznym – podział ze względu na zajmowaną pozycję w hierarchii najlepiej sprawdza się podczas projektowania stron dla instytucji publicznych. Wynika to z jasno określonej, znanej użytkownikowi struktury np. Sąd Rejonowy w Katowicach – Wydział Spraw Cywilnych
Osoba poszukująca informacji na temat swojej sprawy, będzie wiedziała w którym wydziale powinna zasięgnąć informacji.
- Zadaniowym – najczęściej spotykany podczas dokonywania zakupów w sklepie internetowym:
Dodaj do koszyka – Przejdź do koszyka – Złóż zamówienie – Podaj dane
- Wykluczającym – porządek tworzony na podstawie typu poszukiwanego informacji. Działający na zasadzie filtru. W zależności od oczekiwań możesz wybrać:
Pokaż tylko obrazy Pokaż tylko mapy Pokaż tylko filmy
Tak, tak właśnie z tego modelu korzysta wyszukiwarka Google.
- Opartym na typie użytkownika – podział często wykorzystywany przez duże platformy sprzedażowe lub banki: Dla klientów detalicznych; Dla klientów B2B
- Hybrydowym – polegającym na połączeniu dwóch powyżej wymienionych porządków. Zwróć uwagę na częste połączenie modelu opartego na typie użytkownika z tematycznym:
Dla klientów detalicznych Dla firm
Konta, Kredyty Konta, Kredyty
Podsumowanie
Modele nawigacji oraz sposób na ich porządkowanie dopełniają pełny obraz tworzenia użytkowej architektury informacji na stronie internetowej. Przed wyborem metody prezentowania treści warto zastanowić się nad oczekiwaniami i przyzwyczajeniami przyszłych użytkowników serwisu – jakie serwisy konkurencji z branży odwiedzają? Jakie modele nawigacji znają?
W odpowiedzi na tak postawione pytania pomagają badania fokusowe, prowadzone na konkretnej grupie docelowej oraz późniejsze badania funkcjonalności stron internetowych.
Aleksandra Kluczykowska
Specjalista ds. SEO