Mówi się, że „w sieci nic nie ginie” – jednak czy na pewno? Będąc posiadaczem strony internetowej musimy dbać o ciągłość jej działania, tak by była dostępna dla Internautów praktycznie non-stop. Może się jednak zdarzyć, że rano przystępując do pracy popijając kubek gorącej kawy napotkamy na niemiłą niespodziankę – naszej strony nie ma tam, gdzie być powinna ma, za to pokazuje się nam komunikat o błędzie 404 (lub innym). Powody mogą być różne, nieudana aktualizacja strony, wirus itp. to nie rozwodząc się już na temat przyczyn, niewątpliwie kluczowa jest tu kopia zapasowa strony. W takiej awaryjnej sytuacji to ona jest naszym jedynym kołem ratunkowym.
Czym jest backup strony internetowej?
Backup strony internetowej, nazywany także po polsku kopią zapasową, to nic innego jak kopia wszystkich naszych plików strony (w tym bazy danych). Backup pozwala na odtworzenie strony w przypadku nagłej utraty danych, zainfekowania przez złośliwe oprogramowanie lub innych nieprzewidzianych zdarzeń. Przydaje się także w przypadku zaplanowanych działań jak np. podczas migracji strony na inny serwer. Dzięki kopii zapasowej można sprawnie przywrócić witrynę do wcześniejszego stanu.
Kopia strony internetowej obejmuje wszystkie pliki strony, takie jak multimedia, kod źródłowy, jak i również bazy danych, które przechowują wszelkie treści i konfigurację szablonu.
Dlaczego trzeba robić kopię zapasową strony?
Przybliżmy sobie 5 ważnych powodów, dla których backup strony internetowej jest wręcz obowiązkowym elementem utrzymania każdej witryny:
- Ochrona przed utratą danych – w przypadku nagłej utraty wszystkich danych niezależnie od przyczyny kopia zapasowa pozwala na szybkie przywrócenie witryny i minimalizuje ryzyko strat finansowych dla firmy;
- Ochrona przed atakami hakerskimi – każdy cyberatak może spowodować częściowe lub całkowite uszkodzenie strony. Regularne wykonywanie kopii zapasowych zabezpiecza nas na wypadek wystąpienia takiego przykrego incydentu;
- Zapewnienie ciągłości działania – jako że strony internetowe stały się fundamentem działalności, ich awaria może wpłynąć negatywnie na reputację firmy i odbiór przez klientów. Backup zapewnia nam tę płynność działania strony i chroni przed dłuższymi przestojami – przywracanie bowiem kopii jest o wiele prostsze i szybsze niż próby naprawienia strony;
- Bezpieczeństwo aktualizacji – aktualizacje systemów CMS i wtyczek (jak np. to bywa na WordPressie) mogą czasem powodować problemy z kompatybilnością i poprawnym funkcjonowaniem strony. Mając backup, możemy szybko przywrócić witrynę do poprzedniego stanu, jeśli aktualizacje się nie powiodą;
- Szybkie odzyskiwanie po błędach w edycji strony – każde przypadkowe usunięcie plików, niepoprawne zmiany w kodzie lub inne działania użytkownika mogą prowadzić do uszkodzenia strony. Przed wprowadzeniem zmian na stronie warto więc zabezpieczyć się wykonaniem kopii zapasowej.
Jak często powinno wykonywać się kopię zapasową?
Częstotliwość tworzenia backupu strony internetowej zależy głównie od charakteru samej witryny oraz częstotliwości publikacji nowych treści. Dla stron o wysokiej aktywności, np. dużych sklepów internetowych czy stron z regularne publikowanymi wpisami blogowymi, zaleca się wykonywanie backupów nawet co kilka dni lub w niektórych przypadkach nawet i codziennie. W przypadku stron będących bardziej wizytówkami firmy, backup może być wykonywany rzadziej – zazwyczaj wówczas kiedy wykonywana jest kolejna modyfikacja strony.
Jak zrobić backup poprawnie?
Istnieje kilka sposobów na pozyskiwanie backupu strony internetowej.
Backup od dostawcy hostingu
Wiele firm hostingowych oferuje opcję automatycznego wykonywania backupu jako dodatek do utrzymania serwera. Jest to wygodne rozwiązanie, które może nas poratować w awaryjnej sytuacji, na którą nie byliśmy przygotowani. Jednak czy jest to idealne rozwiązanie, które zwalnia nas z zabezpieczania się na własną rękę?
Plusy:
- Hosting wykonuje automatycznie kopie zapasowe regularnie,
- Backupy są przechowywane na odrębnych serwerach, co zapewnia ochronę danych przed awariami.
Minusy:
- Nie wszystkie firmy hostingowe pozwalają na łatwy dostęp do kopii zapasowych. Czasem ich przywrócenie wymaga od nas kontaktu z supportem technicznym, co może znacznie wydłużyć cały proces,
- Niektórzy dostawcy oferują backup jako dodatkową usługę płatną, co zwiększa koszty utrzymania strony,
- Czasem kopie zapasowe wykonywane przez dostawców mogą być usuwane po upływie 24-72h, w przypadku więc nieodpowiednio szybkiej reakcji możemy nie zdążyć z przywróceniem strony.
Ręczne wykonywanie backupu
Ręczne wykonanie kopii jak sama nazwa wskazuje, polega na samodzielnym pobraniu wszystkich plików strony wraz z bazą, a następnie zapisywaniu ich na zewnętrznym nośniku.
Plusy:
- Samodzielne wykonywanie kopii daje nam pełną kontrolę nad częstotliwością i miejscem przechowywania backupu,
- Nie wymaga to opłat dodatkowych, poza ewentualną przestrzenią na przechowywanie danych (jeśli potrzebujemy np. więcej miejsca niż bezpłatne dyski wirtualne nam oferują).
Minusy:
- Ręczne wykonywanie kopii w przypadku niektórych systemów CMS może być o wiele trudniejsze niż na WordPressie, gdzie możemy pomóc sobie wtyczkami,
- Proces może trochę trwać, szczególnie przy większych stronach i bazach danych.
Automatyczne wykonywanie backupu
Jak zrobić kopię zapasową strony WordPress? Jest to niezwykle proste, gdyż dostępnych jest mnóstwo wtyczek, które umożliwiają automatyczne tworzenie kopii zapasowej. Popularne wtyczki do backupów na WordPressie to UpdraftPlus, Duplicator, czy BackupBuddy. Inne systemy CMS również zazwyczaj mają swoje alternatywy do automatyzacji wykonywania kopii zapasowych.
Plusy:
- Wtyczki do backupów umożliwiają ustawienie harmonogramu tworzenia kopii zapasowych np. w określone dni tygodnia, czy nawet godziny,
- Możliwość ustawienia regularnych kopii bez konieczności ręcznej ingerencji w proces,
- Opcja zapisania automatycznych kopii zapasowej na zewnętrznych chmurach, takich jak popularny Google Drive.
Minusy:
- Niektóre wtyczki mają pewne ograniczenia w wersji bezpłatnej (np. mniejsza częstotliwość),
- W przypadku dużych witryn musimy zadbać o wystarczającą przestrzeń dyskową na przechowywanie backupów – warto wówczas skonfigurować cały proces tak, by stare kopie zapasowe były zastępowane nowymi.
Gdzie bezpiecznie przechowywać kopię zapasową strony?
Samo wykonanie kopii to jedno, ale bardzo istotne jest również samo przechowywanie jej w odpowiednim miejscu dla bezpieczeństwa danych. Ważne jest, aby przechowywać backupy w miejscu zewnętrznym, niezależnym od naszego serwera używanego do utrzymywania strony.
Mogą to być np.:
- Zewnętrzne nośniki jak dyski twarde lub przenośne pamięci USB,
- Chmura wirtualna jak np. Dropbox, Google Drive, czy OneDrive,
- Serwery zewnętrzne, używane nie do przechowywania plików strony, a np. materiałów firmowych,
- Przestrzenie backupowe u dostawcy hostingu.
Najbezpieczniejszym rozwiązaniem spośród powyżej wymienionych wydaje się być na ten moment wirtualna chmura, do której mamy stały dostęp i o wiele większe możliwości konfiguracji (np. synchronizacja wraz z automatycznym backupem). Przetrzymywanie kopii zapasowych na komputerze, czy dysku może nie być wystarczające, gdyż awaria urządzeń pozbawi nas dostępu do danych. W przypadku chmury możemy pozyskać dane, logując się z każdego urządzenia i szybko przywrócić działającą kopię zapasową strony.
Paweł Maciejewski
Specjalista ds. pozycjonowania